Differentieerregels > De kettingregel
1234567De kettingregel

Uitleg

Soms bestaat een functievoorschrift uit in serie geschakelde functies.
Neem bijvoorbeeld S ( x ) = ( 3 x + 1 ) 2 .
Een functiewaarde bereken je nu in twee stappen:

  • eerst bereken je g ( x ) = 3 x + 1 ;

  • vervolgens f ( g ( x ) ) = ( g ( x ) ) 2 .

De functie S ( x ) = ( 3 x + 1 ) 2 = ( g ( x ) ) 2 = f ( g ( x ) ) heet een samengestelde functie of kettingfunctie.

Deze kettingfunctie kun je niet eenvoudig differentiëren met de machtsregel:
S ( x ) 2 ( 3 x + 1 ) 1 = 6 x + 2

Dat kun je inzien door bij de functie S eerst de haakjes uit te werken en dan pas te differentieëren.
S ( x ) = 9 x 2 + 60 x + 100 . En: S ( x ) = 18 x + 60 .

Het differentiëren van een kettingfunctie vereist in het algemeen een speciale differentieerregel: de kettingregel. Je vindt de kettingregel bij de Theorie .

Opgave 1

Gegeven is de functie h ( x ) = 3 ( x - 2 ) 2 - 2 .

a

Waarom is f een samengestelde functie? Waaraan herken je dat?

b

Ontleed f ( x ) in afzonderlijke schakels.

c

Welke invoerwaarden passen bij de functiewaarde 25?

d

Deze functie kun je differentiëren zonder eerst de haakjes uit te werken. Laat zien hoe.

Opgave 2

Schrijf de volgende functievoorschriften als een ketting van afzonderlijke functies.

a

y = x 2 - 1

b

y = 3 x 3 + 1

c

y = ( 3 x 2 + 2 ) 4

Opgave 3

Gegeven zijn de functies f ( x ) = x en g ( x ) = x 2 + 2 met x 0 .

a

Schrijf het functievoorschrift op van h ( x ) = f ( g ( x ) ) .

b

Kun je h differentiëren met behulp van de differentieerregels die je nu kent?

c

Schrijf het functievoorschrift van k ( x ) = g ( f ( x ) ) zo eenvoudig mogelijk. Kun je deze functie differentiëren met behulp van de differentieerregels die je nu kent?

verder | terug