Je ziet hier een Jacobsstaf, een oud instrument om de hoogte of de breedte van een bouwwerk te bepalen, maar ook de hoek van de zon ten opzichte van de horizon. Hiermee kun je op zee de breedtegraad vaststellen waarop je je bevindt. De Jakobsstaf is de voorloper van de sextant.
Hij bestaat uit een lat met daarop een schaalverdeling die je vlak onder je oog kon houden. Loodrecht daarop kun je een andere lat (soms meerdere latten) verschuiven. Je houdt de schaalverdeling horizontaal en kijkt langs de bovenkant van die loodrechte lat. Je verschuift hem tot je het hoogste punt van het bouwwerk nog precies ziet. Nu kun je op de schaalverdeling de horizontale afstand tot je oog aflezen.
Je kunt hierboven nalezen wat een Jacobsstaf is.
Stel je voor dat je met zo'n Jacobsstaf de hoogte wilt bepalen van een kerktoren. Je gaat dan ongeveer m van die toren af staan en houdt de Jacobsstaf op ooghoogte horizontaal tegen je gezicht. Je verschuift de verticale lat totdat je langs de bovenkant nog net de torenspits kunt zien. Je ziet in de figuur dat die verticale lat cm boven de horizontale lat uitsteekt.
Maak een schets van de situatie.
Je leest op de schaalverdeling af dat de verticale lat bij cm staat. Bereken nu de hoogte van de toren als jouw ooghoogte m boven de grond is.
Marisa berekent de hoogte van een boom met behulp van een meetlat met een lengte van cm. Ze houdt de meetlat verticaal en zo, dat de onderkant ervan op ooghoogte zit. Kijkt ze nu precies langs de bovenkant dan ziet ze de top van de boom. Haar vriend Peter meet na dat de onderkant van de meetlat cm voor haar oog zit en m boven de begane grond. Verder staat Marisa m van de boom af.
Bereken de hoogte van de boom in dm nauwkeurig.