Optimaliseren > De kettingregel
123456De kettingregel

Uitleg

Soms bestaat een functievoorschrift uit een serie geschakelde functies.
Bijvoorbeeld: `S(x)= (3 x+1) ^2` .
Een functiewaarde `S(x)` bereken je in twee stappen met functies `g` en `f` :

  • `g(x)=3 x+1`

  • `f(g(x))= (g(x)) ^2`

De functie `S(x)= (3 x+1 ) ^2 = (g(x)) ^2=f(g(x))` heet een samengestelde functie of kettingfunctie.

Deze kettingfunctie kun je niet zo maar differentiëren met de machtsregel:
`S'(x)≠2 (3 x+1) ^1=6 x+2`

Dat zie je door bij de functie `S` eerst de haakjes weg te werken en dan pas te differentiëren.
`S(x)=9 x^2+6 x+1` en `S'(x)=18 x+6` .

Er is ook een andere manier.

Schrijf `g(x)=3x+1=u` en `f(u)=u^2` . Dan is `S(x)=f(g(x))` .

Het differentiëren van `S` gaat als volgt:

  • Bepaal de afgeleide van `g(x)` : `g'(x)=3`

  • Bepaal de afgeleide van `f(u)` : `f '(u)=2u`

  • De afgeleide van `S` is het product van bovenstaande twee afgeleides: `S'(x)=g'(x)*f '(u)=3*2u=6*(3x+1)=18x+6`

In het algemeen geldt dat als `S(x)=f(g(x))` dan is `S'(x)=f'(g(x))*g'(x)` .

Dit is de kettingregel.

Opgave 1

Bekijk de Uitleg 1. Gegeven is de functie: `S(x)=(2x^2+1)^2` .

a

Waarom is `S` een samengestelde functie? Waaraan herken je dat?

b

De functie `S(x)` kan geschreven worden als `S(x)=f(g(x))` . Geef `g(x)=u` en `f(u)` .

c

Bepaal `g'(x)` en `f'(u)` .

d

Bepaal de afgeleide van `S(x)` met de kettingregel.

Opgave 2

Gegeven is de samengestelde functie `f(x) = 3 (x-2)^2 - 2` .

a

Ontleed `f(x)` in afzonderlijke schakels.

b

Welke invoerwaarden passen bij de functiewaarde `25` ?

c

Deze functie kun je differentiëren zonder eerst de haakjes uit te werken. Laat zien hoe.

Opgave 3

Gegeven is functie: `g(x)=(3x^2+2)^4` .

a

Deze functie kun je zien als een samenstelling van twee functies. Welke twee functies?

b

Bepaal met behulp van de kettingregel de afgeleide van `g` .

Opgave 4

Schrijf de volgende functievoorschriften als een ketting van afzonderlijke functies.

a

`y=sqrt(x^2-1 )`

b

`y=3 x^3+1`

c

`y= (3 x^2+2) ^4`

verder | terug