Werken met e > Exponentiële functies
12345Exponentiële functies

Uitleg

Hier zie je de grafiek van `f(x)=2^x` en de bijbehorende (blauwe) hellingsgrafiek, de grafiek van de afgeleide.
Die afgeleide is een veelvoud van de functie zelf: `f'(x) = c*2^x` .
Je kunt de waarde van `c` aflezen bij `x=0` want `f'(0) = c*2^0 = c` . Je ziet `f'(0) ~~ 0,69` .

Maar je kunt de waarde van `c` ook zelf berekenen: `c = ln(2)` .

De afgeleide van `f(x) = 2^x` is `f'(x) = ln(2)*2^x` .

Je kunt dit vinden door de functie `f` van grondtal te veranderen:

`f(x) = text(e)^(c*x)` met `f'(x) = text(e)^(c*x) * c` (kettingregel!).

En omdat `text(e)^(c*x) = 2^x` moet `text(e)^c = 2` , dus `c=ln(2)` .

Zo'n redenering kun je ook op elk ander grondtal toepassen.
Dus de afgeleide van `f(x)=g^x` is `f' (x)=g^x*ln(g)` .

Opgave 1

In de Uitleg wordt de afgeleide van `f(x) = 2^x` bepaald: `f'(x) = ln(2)*2^x ~~ 0,69*2^x` .

a

Bepaal de afgeleide van `g(x) = 3^x` .

b

Bepaal de afgeleide van `h(x) = 0,5^x` .

c

Bepaal de afgeleide van `f(x) = 200*1,5^x` .

c

Bepaal de afgeleide van `f(x) = 20*1,2^x + 140` .

Opgave 2

In de Uitleg wordt de functie `f(x)= 2^x` omgeschreven naar de vorm `f(x) = text(e)^(c*x)` omdat de afgeleide van een `text(e)` -macht gemakkelijk is te bepalen.

a

Laat zelf zien, dat `2^x ~~ text(e)^(0,69x)` .
Leg ook uit dat die `0,69` eigenlijk `ln(2)` is.

b

Bepaal de afgeleide van `f(x) = text(e)^(0,69x)` met behulp van de kettingregel en laat zien dat deze afgeleide is te schrijven als `f'(x) = 0,69*2^x` .

c

Schrijf de functie `N(t) = 200*1,2^t` in de vorm `N(t) = 200*text(e)^(k*t)` .

d

Bepaal de afgeleide van `N(t)` op twee manieren, eerst vanuit de vorm `N(t) = 200*1,2^t` en daarna vanuit de vorm met grondtal `text(e)` . Laat zien dat beide afgeleiden hetzelfde zijn.

Opgave 3

Je hebt in de Uitleg gezien hoe je van een exponentiële functie met grondtal `2` een exponentiële functie met grondtal `text(e)` maakt.

Een bacterie groeit onder bepaalde omstandigheden volgens de groeiformule:

`N(t) = 50*8^t`

Hierin is:

  • `N` het aantal bacteriën per kolonie

  • `t` de tijd in uren

a

Laat zien, dat je deze formule ook kunt schrijven als `N(t) = 50*text(e)^(2,1t)` .

b

Bereken de groeisnelheid van deze bacteriën op `t=0` .
Gebruik eerst de gegeven formule en daarna de formule bij a. Laat zien dat beide uitkomsten gelijk zijn.

verder | terug