Exponentiële en logaritmische functies > Het getal e
123456Het getal e

Uitleg

Bij exponentiële groei gaat het om functies van de vorm `f(x) = b*g^x` . Neem je `b = f(0) = 1` , dan hebben deze functies de vorm `f(x) = g^x` . Ga na dat de helling van de grafiek, de groeisnelheid per eenheid, af hangt van de grootte van `g` . Neem je bijvoorbeeld `x = 1` , dan zie je de helling groter worden als `g` groter wordt.
Neem je bijvoorbeeld `g = 2` dan zie je dat de helling voor elke `x` recht evenredig is met `f(x)` : `f'(x) = c*g^x` .

  • Voor `g = 2` geldt: `c ≈ 0,69` .
    Dus als `f(x) = 2^x` dan is `f'(x) ≈ 0,69 *2^x` .

  • Voor `g = 3` geldt: `c ≈ 1,10` .
    Dus als `f(x) = 3^x` dan is `f'(x) ≈ 1,10 *3^x` .

Er lijkt een waarde van `g` te bestaan (tussen `2` en `3` ) waarvoor geldt dat `c = 1` . Ga na, dat dit bij `g ≈ 2,7` het geval is. Het getal waarbij dit PRECIES het geval is, is net zo'n bijzonder getal als `π` . Dit getal heeft de letter `text(e)` gekregen: `text(e) = 2,71828...`
Voor dit getal geldt: als `f(x)= text(e) ^x` , dan is `f'(x)= text(e) ^x` .

Met `f(x) = text(e) ^x` reken je net als met alle exponentiële functies. Er hoort dus ook een logaritme met grondtal `text(e)` bij...

Opgave 1

Lees eerst de Uitleg goed door. In het algemeen geldt: Als `f(x) = g^x` dan is `f'(x) = c * g^x` .

a

Bekijk de grafiek van `f(x) = 3^x` en (een benadering van) zijn afgeleide. Laat zien dat `f'(x) ~~ 1,10 * 3^x` , dus `c ~~ 1,10` .

b

Bekijk de grafiek van `f(x) = 2,5^x` en (een benadering van) zijn afgeleide. Bepaal nu zelf de bijpassende waarde van `c` .

c

Doe ditzelfde ook voor `f(x) = 2,7^x` en `f(x) = 2,8^x` .

d

Is er een getal `g` waarvoor `c = 1` ? Hoe groot is dit getal ongeveer?

Opgave 2

Gegeven de functie `f(x) = g^x` . De verandering van `f` op een klein interval `[x, x + h]` is: `(Delta y)/(Delta x) = (g^(x + h) - g^x)/(h)` .

a

Leg dat met behulp van een figuur uit. (Maak eventueel een eigen applet in GeoGebra!)

b

Laat zien, dat `(Delta y)/(Delta x) = (g^(h) - 1)/(h) * g^x` .

c

Waarom kun je hieruit afgeleiden dat `f'(x) = c * g^x` ?

d

Neem `g = text(e)` en bepaal met behulp van het antwoord van b de waarde van `text(e)` .

Opgave 3

Bekijk de grafiek van de functie `f(x) = text(e)^x` .

a

Hoe voer je die grafiek in je grafische rekenmachine in? Welke asymptoot heeft die grafiek?

b

Waar in de grafiek vind je het getal `text(e)` ?

c

Los met je grafische rekenmachine op `text(e)^x = 10` . Geef je antwoord in twee decimalen nauwkeurig.

De exacte oplossing van `text(e)^x = 10` is gelijk aan `x = \ ^(text(e)) log(10 )` .

d

Laat zien dat je zo dezelfde waarde voor `x` vindt als bij c.

In plaats van `x = \ ^text(e) log(... )` wordt in de wiskunde `ln(...)` gebruikt. Je rekenmachine heeft een speciale toets voor `ln(...)` .

e

Los nu zowel exact als in drie decimalen nauwkeurig op: `text(e)^x = 20` .

f

Los op: `1/50 ≤ text(e)^x ≤ 50` . Geef benaderingen in drie decimalen nauwkeurig.

g

Welk hellingsgetal heeft de grafiek van `f(x) = text(e)^x` in het punt `(1, text(e))` ? Stel een vergelijking op van de raaklijn in dat punt.

verder | terug